Het moet gezegd: nul op de meter klinkt goed. Een huis zonder energierekening; wie wil dat niet? Dat aannemers op grote schaal woningcorporaties met deze toezegging proberen te verleiden en corporaties dat op hun beurt met huurders doen, verbaast mij niets. Probleem is wel dat de garantie nul op de meter een valse belofte is, omdat deze is gebaseerd op gemiddelde aannames, van gemiddelde huurders. En die bestaan niet. Of kent u ze wel?
Daarom deugt het niet om bewoners een garantie te geven dat hun energieverbruik in hun nieuwe woning altijd nul is. Je ziet nu ook dat verschillende nieuwbouwpartijen moeite hebben deze toezegging in een contract te gieten. Logisch, want wie is er verantwoordelijk als het energieverbruik opeens sterk afwijkt van het beloofde gemiddelde? De bewoner, de corporatie of de aannemer? Op een heftige discussie over deze schuldvraag, zit niemand te wachten, zeker niet de bewoner.
Toch lijkt dit onvermijdelijk, omdat de toezegging nul op de meter is gebaseerd op een van tevoren berekend gemiddeld energieverbruik van de woning. Daarbij is de meest beslissende factor: “het gedrag van de bewoners“ op neutraal gezet. En juist dáár zijn de onderlinge verschillen het grootst: de een voelt zich behaaglijk bij een gemiddelde kamertemperatuur van 21°, een ander bij 18°; de een houdt ervan een kwartier onder de douche te staan, een ander vijf minuten; de een doet regelmatig een raampje open, de ander juist niet. Door afwijkend gedrag ontstaan grote discrepanties, waarbij de ene bewoner eindafrekening ontvangt van 4000 kWh en de andere van ruim 8000 kWh. En dan?
Daarom roep ik de bouwsector op dit soort garanties niet te geven. Ik begrijp dat bewoners, corporaties en projectontwikkelaars behoefte hebben aan zekerheid, maar beloftes doen over een bepaalde energieprestatie, die door de eindgebruiker in hoge mate wordt beïnvloed, is weinig verstandig. Geef – in plaats daarvan – garanties over aspecten die u wel in eigen hand heeft, zoals de totale woning, of specifieke onderdelen, zoals de isolatie, de PV-panelen, de verwarmingsinstallatie. Maar beloftes doen, gebaseerd op gemiddeldes, is hetzelfde als het gooien van een boemerang: vroeg of laat krijgt u deze retour. Altijd op een onverwacht moment en met een ongewenst effect.